Er heerst momenteel een ware Bauhausrage, alle design dat herinnert aan deze strenge en abstracte stijl uit de jaren twintig blijft in waarde stijgen. Zo ook het Bauhausspeelgoed, dat ontroerend simpel en mooi is, maar helaas bijna onvindbaar. Al is er voor de liefhebbers een goed Nederlands alternatief.
Oud speelgoed wordt altijd verzameld, maar van bijvoorbeeld blikken speelgoed moeten designcollectioneurs niets weten. Zij vallen wel voor simpel Bauhausspeelgoed. Het Bauhaus in Weimar en Dessau was begin twintigste eeuw in Duitsland het opleidingscentrum voor avantgardevormgevers die baalden van de burgerlijke sier van de art nouveau en ijverden voor een sociale architectuur en design. Ze ontwierpen heel sobere, functionele gebouwen en meubilair.
Enkele ontwerpers bedachten ook simpel speelgoed, zoals Alma Siedhoff-Buscher, die onder meer een blokkenbootje maakte dat nu nog in productie is bij Naef. Bekend is ook de kleurentol van Ludwig Hirschfeld Mack, een leerling van Klee en Kandinsky., of het hoekige schaakspel van beeldhouwer Josef Hartwig, waarvan onlangs een exemplaar werd verkocht bij Christie's voor zo'n € 4000,00. Deze curiosa zijn simpel van vorm en kleur, helemaal zoals de schilderijen van Piet Mondriaan. Maar het Bauhausspeelgoed is zeldzaam en nogal waardevol.
Arbeid door onvolwaardigen.
Er bestaat wel een Mondriaan gelinkt alternatief: het ADO speelgoed, bij ons ( België) vrij onbekend, maar in Nederland alom gezocht en wel nog op de kop te tikken. De productie van dit prachtige houten speelgoed begon in 1925. ADO stond toen voor 'Arbeid Door Onvolwaardigen'. Het werd bij wijze van therapie vervaardigd door tuberculosepatiënten van het sanatorium Berg & Bosch in Apeldoorn.De ontwerper Ko Verzuu (1901 - 1971), was tuk op de simpele vormetaal van designer Gerrit Rietveld en kunstschilder Piet Mondriaan. Hij ontwier voor ADO leuke meubels en wagens in de geest van De Stijl, met kubistische vormen en kleurvlakken,die destijds vrij duur waren en verkocht werden in exclusieve winkels als Metz & Co en de Bijenkorf.
"Let wel, dit is geen gewoon speelgoed" , legt de bekende Nederlandse antiquair en designexpert Frans Leidelmeijer uit. "Het ADOspeelgoed werd met Japanse lak afgewerkt en moest gifvrij zijn. Het was dus heel educatief en alternatief. De initiatiefnemers van ADo waren echt nieuwlichters die ijverden voor een betere wereld, ze waren bovendien vegetariërs en dweepten zoals veel modernisten met de theosofie. Het gaat dus om veel meer dan moderne vormgeving."
Haalbare prijzen.
Dat paste ook allemaal perfect bij de vormentaal en de utopische geest van dDe Stijl. De schitterende auto's , vrachtwagens, poppenhuizen en meubels. van Verzuu werden tot 1962 kleurrijk afgewerkt, nadien is het bedrijf overgenomen en veranderde de benaming in 'Apart Doelmatig Onverwoestbaar' en werd het nog enkel in blank hout geproduceerd, tot de productie in 2006 stopte. Ondertussen werden de modellen opgekocht door de nieuwe eigenaar van het nieuwe ADO. Het doel is om met uitsluitend Sociale partners het product te produceren en te verkopen.
Het oude ADOspeelgoed wordt druk verzameld door wie tuk is op De Stijl en oud vintagedesign. "Het is wel nog vindbaar, omdat de productie toch vrij groot was. Maar de oude stukken zijn gezocht", aldus Frans Leidelmeijer, "De prijzen zijn gestabiliseerd. Ze schommelen tussen de € 75,00 voor een simpel stuk, tot € 750,00 voor de top uit de jaren twintig."
Dat zijn al bij haalbare prijzen voor antiek speelgoed, dat toch best kwetsbaar is. Wie de vloiienmarkt afstruint, kijk best uit naar ADOspeelgoed. Op het net vind je extra informatie en je kunt in het Codamuseum in Apeldoorn ook een hele collectie bekijken.
Bron Piet Swimberg, uit het tijdschrift Knack Weekend nr.3 2012 België
In Nederland is ondermeer de website: www.adospeelgoed.eu waar o.a. het boek en DVD over deze historie te koop is, alles over ADO en nieuwtjes en ook de site: www.adospeelgoed.nl (webwinkel) of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
